BAŞLIKLAR VE ALT BAŞLIKLAR
Hazırlama Şekline göre ilaçlar
Majistral İlaç: Doktor tarafından yazılan formüllü etken madde ve miktarlarına göre eczacının hazırladığı yapma ilaç şekli. Artık bazı kısıtlı cilt ilaçları dışında pek tercih edilmez.
Ofisinal ilaç: Farmakope’ de bulunan formüle göre eczacı tarafından hazırlanan, hazır bulundurulan ilaçlardır.
Müstahzar: Sağlık Bakanlığından alınmış ruhsatla ilaç firmaları veya ilaç laboratuvarları tarafından hazırlanan ilaçlar.
İlaçların kimyasal yapıları ile fizyolojik etkileri arasında bağlantı yoktur. Örneğin; alkollerin hem hipnotik, hem analgesik, hem de antibiotik etkileri vardır. Çeşitli aminler de analgesik, antihistaminik ve antimalerial etki gösterebilir. Bu nedenle ilaçlar genellikle fizyolojik etkilerine göre sınıflandırılır:
Sinir sistemini etkileyen ilaçlar
-Merkezî sinir sistemini etkileyen ilaçlar
–Anestetik ilaçlar
–Hipnotik ve sedatif ilaçlar
–Analgesik ilaçlar
-Perifer sinir sistemini etkileyen ilaçlar
-Otonom sinir sistemini etkileyen ilaçlar
Kalp ve damar sistemini etkileyen ilaçlar
Sindirim sistemini ve barsakları etkileyen ilaçlar
Solunum sistemini etkileyen ilaçlar
Kemoterapik etki gösteren ilaçlar
Vitaminler ve hormonlar
Dezenfektan ve antiseptik etki gösteren ilaçlar
İlaç iki kısımdan meydana gelir:
Etkin madde (drog): Canlıda fizyolojik etki gösteren bir veya birkaç kimyasal madde karışımıdır.
Taşıyıcı (sıvağ): Etkin maddenin hasta tarafından kolay alınabilmesi veya iyi doze edilebilmesi için katılan fizyolojik etkisi olmayan kimyasal maddelerdir (glukoz, parafin, gliserin gibi).
İlaçlar tesirlerini veriliş yoluna göre iki şekilde gösterir:
Lokal tesir: İlacın tatbik edildiği bölgede meydana getirdiği tesirdir.
Sistemik tesir: İlacın kana karışıp dokulara yayıldıktan sonra organizmada meydana getirdiği etkidir.
İlaçların reçeteleme şekilleri
- Reçetesiz satılabilen ilaçlar
- Reçeteli satılan ilaçlar
- Kontrole tabi ilaçlar
- Kırmızı reçeteye tabi ilaçlar
- Yeşil reçeteye tabi ilaçlar
- Mor reçeteye Tabi ilaçlar
- Turuncu reçeteye tabi ilaçlar
- İlaçların saklama koşulları
Günümüzde pek çok ilaç oda sıcaklığında saklanabilir.
Soğuk zincirde saklanması gereken ilaçlar. (2-8 derece)
Işık almayan ortamda saklanması gereken ilaçlar.
Kuru yerde saklanacak ilaçlar.
İlaçların Son Kullanma Tarihi İlacın kalitesini belli bir tarihe kadar güvence altına alınması. Ülke koşullarına göre üretici firma bazen hızlandırılmış deneylerle (yüksek ısı ve nem) bazen de uzun süreli denemelerle bu tarihi belirler. Bazı ilaçların bu uzun süreli deneyler sonunda son kullanma tarihlerinde uzaklaşma söz konusu olabilir.