Isırgan Deyip Geçmeyin!

Isırgan (Urtica), ısırgangiller (Urticaceae) familyasının Urtica cinsinden Mayıs-Ağustos ayları arasında çiçek açan, bir yıllık veya çok yıllık bir evcikli otsu bitki türlerinin ortak adı.

Gövdeleri dik, 4 köşemsi, basit veya tabandan itibaren dallanmıştır. Üzerinde yakıcı tüyleri bulunur. Yapraklar saplı, oval şekilli ve dişli kenarlı, üst tarafı koyu yeşil renkli ve parlak olup, yakıcı tüylerle kaplıdır. Erkek ve dişi çiçekler bir arada olmak üzere yaprakların koltuğunda uzunca saplı küçük durumlar teşkil ederler. Çiçek örtüsü 4 parçalıdır. Meyveleri esmer renkte ve fındıksıdır. Tohum, yağ ihtiva eden bir besi dokuya sahiptir.

 

Isırgan bitkisinin geleneksel ve güncel kullanılışı; topraküstü kısımları (herba), taşıdığı flavonoit bileşikler, mineral maddeler ve lutein vb karotenoit bileşikler nedeniyle diüretik etkisi dolayısıyladır. Diüretik etkisi nedeniyle; zayıflama çaylarının, idrar yollarını yıkamaya ve romatizmal ödemlerin boşaltılmasına yönelik çayların ve bitkisel ilaçların bileşimine girmektedir.

Özellikle çaylarda, şampuanlarda, ilaçlarda ve zayıflama ürünlerinde çok sık kullanılmaktadır.

Taşıdığı emergenz tüyler, bitkiye dokununca başı kırılır ve içindeki formik asit, histamin gibi maddeler, cilde değen yerde kaşıntı ve kızarıklık yapar, bu nedenle Türkçede ısırgan denmektedir.

Isırganın bir çok türü vardır

Bazıları:

Urtica angustifolia

Urtica rdens

Urtica atrichocaulis

Urtica ballotifolia

Urtica cannabina

Kalp yapraklı ısırgan (Urtica chamaedryoides)

Büyük ısırgan (Urtica dioica)

Urtica dubia

Urtica ferox

Urtica fissa

Dağ ısırganı (Urtica gracilenta)

Urtica hyperborea

Urtica incisa

Urtica laetivirens

Urtica mairei

Urtica membranifolia

Urtica parviflora

Kara ısırgan (Urtica pilulifera)

Urtica platyphylla

Urtica taiwaniana

Urtica thunbergiana

Urtica triangularis

Küçük ısırgan (Urtica urens)