Sinüsler ve Sinüzit
Sinüsler burun etrafındaki kemikler (etmoid ve sfenoid), üst çene kemikleri (maksiller) ve alın kemiği (frontal) içinde bulunan hava dolu boşluklardır. Bu boşluklar, genellikle burun içine açıldıkları kanallarındaki tıkanıklıklar nedeniyle iltihaplandığında ortaya çıkan enfeksiyona sinüzit adı verilir. Sinüzitin akut ve kronik (müzmin) olmak üzere iki tipi vardır.
Sinüzitin belirti ve bulguları nelerdir ?
Soğuk algınlıklarını ve nezleyi hemen takiben ortaya çıkan akut sinüzit, farklı yaş gruplarında farklı belirtiler verebilir. Erişkinlerde ve büyük çocuklarda burun tıkanıklığı; sarı, yeşil veya kanlı burun akıntısı; gözlerin etrafında ağrı; diş ağrısı ile karışabilen yanak ağrısı; yüzde basınç hissi; öne eğilmekle artan yüz veya baş ağrısı, kötü ağız kokusu belirtileri bulunabilir. Bazen de kuru öksürük, hafif ateş veya mide rahatsızlığı şikayetleri görülebilir. Küçük çocuklarda da yukardaki şikayetler bulunabilir, ancak genellikle bu şikayetlerini iyi ifade edemezler. Hastalık, yüksek ateş ve iltihaplı burun akıntısı nedeniyle her zamankinden biraz daha şiddetli ve 10 günü geçen bir “soğuk algınlığı” zannedilebilir.
Kronik sinüzitte, belirtilerin süresi üç aydan uzundur. Koyu burun akıntısı, geniz akıntısı, burun tıkanıklığı, koku alamama, özellikle geceleri artan öksürük belirtileri görülebilir.
Doktora ne zaman başvurmak gerekir ?
Sinüzit belirtileri bazen soğuk algınlığı ve allerji ile karıştırılabilir. Eğer sinüzitiniz olduğunu düşünüyorsanız aşağıdaki belirtileri gözden geçirin; bu belirtilerden üç veya daha fazlası varsa doktorunuza başvurun.
|
BELİRTİ |
SİNÜZİT |
ALLERJİ |
SOĞUK ALGINLIĞI |
|
Yüzde basınç / ağrı |
Var |
Bazen |
Bazen |
|
Süre |
10-14 günden fazla |
Değişken |
10 günden az |
|
Burun akıntısı |
Koyu, sarı-yeşil |
Berrak, akıcı |
Koyu beyazı veya akıcı |
|
Ateş |
Bazen |
Yok |
Bazen |
|
Başağrısı |
Bazen |
Bazen |
Bazen |
|
Üst dişlerde ağrı |
Bazen |
Yok |
Yok |
|
Kötü ağız kokusu |
Bazen |
Yok |
Yok |
|
Öksürük |
Bazen |
Bazen |
Var |
|
Burun tıkanıklığı |
Var |
Bazen |
Var |
|
Hapşırma |
Yok |
Bazen |
Var |
Sinüzit önlenebilir mi ?
Günlük hayatınızdaki koşullarda bazı değişikler yaparak sinüzit riskini azaltabilirsiniz. Kış aylarında, özellikle kaloriferli evlerde iyice kuruyan havayı, solunum yolları için ideal olan %35-%50 nem oranına ulaşacak şekilde bir buhar makinesi ile nemlendirin. Soğuk algınlıkları sırasında bol su için, uçak seyahatinden ve sualtı dalışlardan kaçının, şikayetler uzun sürdüğünde doktorunuza başvurun. Allerjiniz varsa allerji önlemlerine ve tedavisine her zaman özen gösterin.
Sinüzit nasıl teşhis edilir ?
Akut sinüzit genellikle doktorun belirtileri ve muayene bulgularını değerlendirmesi sonucunda teşhis edilir; bazen bir röntgen filmi gerekebilir. Kronik sinüzit teşhisi ise daha zordur ve burunun endoskop adı verilen optik aletlerle muayenesinden sonra sinüslerin bilgisayarlı tomografi incelemesi gerekebilir.
Sinüzit nasıl tedavi edilir ?
Akut sinüzit, genellikle kullanma süresi 10 gün olan ve ağızdan alınan antibiyotikler, dekonjestan ilaçlar ve burun spreyleri ile tedavi edilir. İspatlanmış allerjisi olan kişilerde antihistaminik türü ilaçlar da tedaviye eklenebilir.
Kronik sinüzitte daha uzun süreli ilaç tedavisi uygulanır. İlaç tedavilerinden yarar görmeyen hastalarda ameliyatla tedavi gerekir. Günümüzde sinüzit ameliyatlarının çoğunluğu, dışarıdan görünür bir kesi yapılmaksızın, burun deliği içinden endoskopik yöntemle yapılmaktadır (Endoskopik sinüs cerrahisi).
Çocuklarda sinüzit farklı mıdır ?
Çocuklarda solunum yolu enfeksiyonları erişkinlerden daha sık görüldüğü ve sinüzit belirtileri daha silik seyrettiği için teşhis de daha zordur. Çocuklarda aşağıdaki belirtilerin varlığı sinüziti düşündürmeli ve doktor muayenesi yapılmalıdır :
Soğuk algınlığının 10-14 günden uzun sürmesi
Koyu ve sarı-yeşil renkte burun akıntısı
Boğaz ağrısı, öksürük, kötü ağız kokusu, bulantı, kusma yaratan geniz akıntısı
Uzun süreli başağrısı
Huzursuzluk veya halsizlik
Göz çevresinde şişlik
Kaynak:rfanyorulmaz.com